زیبایی در جزییات است
(بررسی تکنیکهای ارتباطات غیر کلامی در ایجاد تصویر اولیه مطلوب)
مقدمه
در شمارههای قبل و در سلسله مقالاتی درباره نورومارکتینگ یا بازاریابیعصبی با هم صحبت کردیم و دیدیم نورومارکتینگ؛ بازاریابی مبتنی بر شناخت ذهن مشتری به کمک علوم اعصاب است و تلاش داریم با شناخت تکنیکهای اقناع و تأثیرگذاری، پیام مطلوب خود را به صورت مؤثر و ماندگار به مخاطب برسانیم و در قلب و ذهن او نفوذ کنیم. با هم دیدیم که در بازاریابی سنتی به دنبال شنیدن گفتههای آگاهانه مشتریان بود که اغلب با نیازهای آنها فاصله زیادی دارد، اما در بازاریابیعصبی به دنبال شنیدن ناگفتههای مشتری هستیم، جایی که خواستههای واقعی مشتری آشکار میشود. به همین دلیل در مقاله قبل به بررسی اهمیت یادگیری ارتباطات غیرکلامی و بهخصوص زبان بدن در مراودات روزانه خود پرداختیم. به فراخور نوع و محل ارتباط، رعایت اصول اولیه ارتباطات متفاوت خواهد بود(قطعاً بین لباس یک خانم، در عروسی تا یک جلسه کاری تفاوت از زمین تا آسمان است!). بههمیندلیل در این مقاله به بررسی عوامل ارتباط غیرکلامی که میتواند به شما کمک کند تا در جلسات کاری و محیطهای رسمی، تصویر اولیه قوی در ذهن مخاطب ایجاد کنید میپردازیم.
اولین تأثیر آخرین تأثیر است!
همانگونه که در مقاله قبل بررسی کردیم، چند ثانیه ابتدایی ارتباط، مهمترین لحظات تأثیرگذاری هستند.طبق آنچه محققین بررسی کردهاند، نحوه تأثیرگذاری شما بر مخاطب هنگام ارتباط، شبیه یک نمودار نمایی نزولی است که در ابتدای ارتباط در بالاترین سطح خود قرار دارد(میدانیم که در ابتدای هر ارتباطی، مغز قدیم هوشیار است تا بتواند خطر یا امنیت را تشخیص دهد) و در صورتی که این لحظات از دست برود، بخش عمدهای از قدرت تأثیرگذاری خود را از دست دادهاید. نکته جالبتر اینجاست که این لحظات اولیه طبق نظرات مختلف بین سه تا پنج ثانیه است! یعنی گاهی یک سلام و والسلام و به قول فرنگیها Do your best shot.
پس باید به مجموعه عوامل غیرکلامی که میتواند در این ثانیههای اول،کمک کند تا مطلوب، جذاب و مورد تایید مغز قدیم باشیم توجه داشت و با رعایت آنها بتوانیم اولین شلیک خود را درست به هدف بزنیم. در ادامه به بررسی این عوامل و شرح هر کدام میپردازیم.
- فیزیک بدنی:
فیزیک بدنی افراد یکی از عواملی است که به صورت ناخودآگاه روی برداشتهای اولیه ما، تأثیر بسیار بالایی دارد. جذابیتهای مؤثر در برخورد اولیه برای زنان و مردان متفاوت است. اگر کمی به تبلیغات محیطی یا چاپی که در رسانههای مختلف ارایه میشود دقت کنید متوجه میشوید که جذابیت مردان بیشتر در فیزیک بدنی ورزیده و متناسب و جذابیت زنان بیشتر در زیباییهای ظاهری بهخصوص چهره نهفته است (بیان دیگری است از اینکه زن نماد جمال یا زیبایی الهی و مرد نماد جلال یا قدرت خداوند است). با در نظر گرفتن این نکته فیزیک بدنی مخصوصاً برای مردان و در صورتیکه طرف مقابل یک ارتباط خانم باشد، اهمیت دارد و باید سعی کنید همیشه در حد متعادل باشید.
راهکار: نیاز نیست همه مردان جامعه برای جذابیت اولیه هیکلی آرنولدوار! داشته باشند یا زنان شبیه مانکنهای خارجی باشند، بلکه صاف ایستادن، با آرامش گام برداشتن، انتخاب لباسهای متناسب با فیزیک بدن که بیش از حد تنگ یا گشاد نباشد و همچنین حفظ وزن متعادل میتواند شما را در ایجاد تصویر اولیه قوی کمک کند.
- کفشهای طلایی:
وقتی شما برای ارتباط با فردی اقدام میکنید، ابتدا فیزیک شما تأثیرگذار است. درگام بعدی نگاه فرد به برانداز کردن لباس و کفشهای شما میپردازد. فرض کنید برای جلسه کاری با یک مشتری حاضر شدهاید و به دلیل عجله فرصت نکردهاید کفشهای خود را واکس بزنید یا لباسهای نامرتبی پوشیدهاید. آیا فردی که به تمیزی خودش اهمیت نمیدهد میتواند اعتماد شما را جلب کند تا به او اهمیت بدهید؟ برای داشتن دید بهتری به نحوه درست یک پوشش رسمی، میتوانید به نحوه پوشش سیاستمداران داخلی و خارجی توجه کنید(در نظر داشته باشید که این افراد دارای مشاورینی هستند که به آنها در زمینه نحوه پوشش و زبان بدن آموزش میدهند).
کفش مناسب و رسمی برای مردان، کفش چرم و ترجیحا دارای رنگهای تیره(مشکی و قهوهای)است. انتخاب کفشهای نوک گرد و بندی، دارای درجه بالاتری از رسمیت است. برای خانمها نیز، کفش رسمی ترجیحاً دارای سه تا پنج سانتیمتر پاشنه است و رنگهای تیره پیشنهاد میشود و نکته آخر اینکه، مهمتر از قیمت کفش، تمیزی و براق بودن آن باشد.
راهکار: سعی کنید در جلسات کاری و ارتباطات اجتماعی، از کفشهای رسمی استفاده کنید و لطفاً همیشه یک واکس همراه، در خودرور یا کیف خود داشته باشید تا قبل از ورود به جلسه یک بار دیگر تمیزی کفشهای خود را بررسی کنید.
- لباس پادشاه:
داستان پادشاه و گدا را به خاطر دارید؟ شاهزادهای که به دور از محدودیتهای دربار بهدنبال آزادی و تفریح بود، به فردی که ظاهری مشابه او داشت، لباس پادشاهی را بخشید و از کاخ خارج شد و دیگر نتوانست بهراحتی به کاخ باز گردد. این مورد درباره هر ارتباطی صادق است یعنی اگر لباس نامناسب انتخاب کرده باشید به سرعت از قصر چشمان مشتری خارج میشوید و راه بازگشتی ندارید. لباس رسمی و مناسب جلسات کاری، کت و شلوار همرنگ برای مردان و برای خانمها (در ایران) مانتو و شلوار است. رنگ پیشنهادی رنگهای خنثی یا تیره مثل مشکی، خاکستری یا سرمهای است. پیراهن مردان بهتر است دارای رنگی ملایم و متضاد با کت و شلوار مثل سفید، آبی کمرنگ یا کرِمی باشد و مقنعه یا شال (مقنعه رسمیت بالاتری دارد) رنگی هماهنگ با مانتو داشته باشد(پوشش مورد استفاده بانوانی که در شغل میهمانداری هواپیما فعالیت دارند، میتواند به عنوان الگوی مناسب برای پوشش رسمی در نظر گرفته شود) و در نهایت انتخاب اندازه درست و اتو داشتن لباس از اوجب واجبات است!
راهکار: سعی کنید دو دست لباس رسمی مطابق با موارد گفته شده داشته باشید تا در جلسات کاری خود استفاده کنید و فراموش نکنید لباس ارزان اتوکشیده، باارزشتر لباس گران چروک است.
- صورت زیبا:
به دلیل شرایط مذهبی کشورمان، آراستگی موها بیشتر برای مردان مطرح است. موهای کوتاه و مرتب و به دور از مدلهای خلاقانه! میتواند به شما تصویر یک انسان معقول را بدهد(فکر نمیکنم مردی که گیسوانش تا روی شانههایش ریخته است و ترکیبی از رنگها طلایی و قهوهای را انتخاب کرده است، بتواند در نگاه اول یک اعتماد مردانه در مخاطب ایجاد کند!). آراستگی چهره، به خصوص درباره خانمها بسیار اهمیت دارد. آنچه برای بانوان بسیار مهم است، درک تفاوت بین یک محیط رسمی با عروسی دوستتان است! در یک محیط کاری و اجتماعی قرار نیست بهواسطه نوع آرایش و پوشش، همه چشمها به سوی شما خیره شود بلکه لازم است تا صرفا آراسته باشید و تصویری از یک بانوی قابل اعتماد ایجاد کنید. از این رو، استفاده از آرایشهای غلیظ با رنگهای عجیب و زیورآلات غیر متعارف، قطعاً در همان برخورد اول، تصویر یک جلسه رسمی را از ذهن مخاطب شما، مخصوصاً اگر مرد باشد، خواهد برد!(این مسآله تا حدی مهم است که حتی در کشورهای اروپایی دستورالعملهای مشخصی برای نحوه پوشش و آرایش بانوان در محیطهای کاری و جلسات رسمی وجود دارد)
راهکار: لطفاً فقط آراسته باشید، نه بیشتر نه کمتر!
- آیینه کوچک موثر:
فرض کنید در یک جلسه کاری و هنگامیکه فرد مقابل شروع به صحبت میکند، متوجه یک تکه سبزی در بین دندانهای او میشوید و بوی پیاز از دهان مبارک ایشان به مشام شما میرسد! نتیجهگیری شما درباره ادامه ارتباط با چنین فردی چیست؟هر چه زودتر تمام شود بهتر! به یاد دارم، روزی یکی از اساتیدم که در اروپا تحصیل کرده بود، برای سخنرانی در سمیناری حضور داشت و هنگامیکه کیفش را باز کرد، یک بسته نخ دندان و یک آینه در کنار سایر وسایلش داشت زیرا میدانست پیش ار هر ارتباطی باید مراقب تأثیر اولیه باشد.
راهکار: به لطف توسعه فناوری امروز اکثر تلفنهای همراه دوربین جلو دارند. لطفاً، همیشه پیش از ورود به جلسات کاری یک بررسی نهایی از چهره خود داشته باشید تا مخاطبین اسیر لکه آبگوشت ناهار که روی یقه شما ریخته است نشوند و خواهشاً همیشه آدامس همراه داشته باشید، زیرا حادثه خبر نمیکند!
جمع بندی:
در این مقاله به بررسی نکاتی ساده ولی بسیار بسیار تأثیرگذار پرداخیتم که با رعایت آنها میتوانیم چند ثانیه طلایی اول ارتباط را به نفع خود بچرخانیم و اولین تآثیرمان، بهترین تأثیر باشد و همیشه به یاد داشته باشید اصولاً همه ما کلیات را رعایت میکنیم اما زیبایی در جزییات نهفته است. در مقالات بعدی باز هم به سراغ ابزار خاموش ولی موثر زبان بدن خواهیم آمد و تکنیکهای دیگری را خواهیم آموخت.